Ήταν εκείνη που έκανε τα φυτά να ανθίζουν και να καρποφορούν. Εκείνη που προσέφερε στους θνητούς, την τροφή και τον πλούτο, και προπαντός το ευλογημένο στάχυ του σιταριού και του κριθαριού. Εκείνη που έντυνε στα πράσινα τη γη και ψήλωνε τα δέντρα των δασών.
Estate_1760
Όμως η Δήμητρα εκτός από σεβαστή, υπήρξε και μια πολύ πονεμένη θεά. Έζησε μια φοβερή τραγωδία, χάνοντας την αγαπημένη της μοναχοκόρη, την Περσεφόνη.
Μάλιστα ο μύθος της Περσεφόνης, όχι αδίκως, έγινε ένας από τους πιο συγκινητικούς αρχαίους μύθους, θέλοντας να περιγράψουν με αυτόν τον πόνο που γνωρίζει μια μάνα όταν χάνει το παιδί της.
Η Περσεφόνη κόρη του Δία και της Δήμητρας, ήταν μια πανέμορφη και αγνή κοπέλα που η μητέρα της τη λάτρευε. Ένα ανοιξιάτικο πρωινό, πήρε τις φίλες της, τις Ωκεανίδες, και πήγαν να μαζέψουν λουλούδια σε ένα μεγάλο λιβάδι.
Η ΑΡΠΑΓΗ ΤΗΣ ΠΕΡΣΕΦΟΝΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΛΟΥΤΩΝΑ
Σε λίγο σκόρπισαν στο λουλουδοστολισμένο λιβάδι και μέσα σε γέλια και τραγούδια άρχισαν να γεμίζουν τα πανέρια τους με γαλάζιους κρίνους, με κόκκινες ανεμώνες και δροσερούς υάκινθους. Η Περσεφόνη χωρίς να το καταλάβει, απομακρύνθηκε από τις άλλες κοπέλες.
Σε μια στιγμή ανάμεσα στα χορτάρια είδε ένα κατάλευκο λουλούδι που το άρωμά του την μέθυσε. Ήταν ένας νάρκισσος. Άπλωσε το χέρι της να κόψει το λουλούδι, όταν ξαφνικά άνοιξε η γη μπροστά της και μέσα από μια σκοτεινή τρύπα παρουσιάστηκε ένα άρμα που το οδηγούσε ένας σγουρομάλλης άνδρας με σκοτεινό πρόσωπο.
Ήταν ο Πλούτωνας, ο θεός του κάτω κόσμου, αδελφός του Δία και του Ποσειδώνα. Η Περσεφόνη τα έχασε, κόπηκε η ανάσα της, και πριν προλάβει να συνέλθει ο Πλούτωνας την άρπαξε και την ανέβασε στο άρμα του.
Το μόνο που κατάφερε να ξεφωνίσει η άτυχη κόρη ήταν Βοήθεια.
Οι φίλες της άκουσαν τρομαγμένες την κραυγή της, κοίταξαν αλαφιασμένες γυρω τους αλλά δεν είδαν τίποτα. Η μαύρη τρύπα είχε κλείσει και ο Πλούτωνας με την ακριβή του λεία, ταξίδευε ήδη για το σκοτεινό του βασίλειο, αυτό του κάτω κόσμου.
Οι φίλες της που δεν μπορούσαν να καταλάβουν πως χάθηκε μπροστά στα μάτια τους, γεμάτες αγωνία και πανικό, μετέφεραν το θλιβερό μαντάτο στη μητέρα της.
Σπάραξε η καρδιά της θεάς, όπως θα σπάραζε κάθε μάνας όταν της έλεγαν πως χάθηκε το παιδί της.
Demeter_mourning_Persephone_1906
Έτρεξε στο λιβάδι και άρχισε να ψάχνει μέχρι που νύχτωσε. Δάκρυα αυλάκωναν το πρόσωπό της βογκητά ανατάρασσαν το στήθος της, τα πόδια της πονούσαν από την κούραση αλλά δεν σταματούσε στιγμή να ξαποστάσει.
Εννέα μέρες και εννέα νύχτες έψαχνε χωρίς ελπίδα. Και κάποια στιγμή ρώτησε τον Ήλιο, που βασιλεύοντας με το άρμα του την ημέρα δεν του ξέφευγε τίποτα.
-Άδικα ψάχνεις να βρεις την κόρη σου της αποκρίθηκε. Την έκλεψε ο Πλούτωνας και την οδήγησε στο σκοτεινό του βασίλειο για να την κάνει γυναίκα του.
-Αλλά δεν πρέπει να στεναχωριέσαι της είπε. Τρεις είναι οι πιο μεγάλοι θεοί του κόσμου, ο Δίας, ο Ποσειδώνας και ο Πλούτωνας, και ένας από αυτούς επέλεξε την κόρη σου.
Η ΘΛΙΨΗ ΤΗΣ ΔΗΜΗΤΡΑΣ ΚΑΙ Η ΖΩΗ ΤΗΣ ΩΣ ΘΝΗΤΗ
Καμία παρηγοριά όμως δεν αισθάνθηκε η θεά. Δεν έβρισκε καθόλου ταιριαστό αυτό το γάμο. Η Περσεφόνη ήταν τρυφερή και όμορφη σαν ανοιξιάτικο λουλούδι, και δεν της ταίριαζε διόλου να μείνει για πάντα φυλακισμένη στο βασίλειο του Άδη, έστω και αν ήταν η γυναίκα του Πλούτωνα.
Έτρεξε λοιπόν να βρει τον Δία και να τον παρακαλέσει να πάρει την κόρη της πίσω. Μα δεν της έκανε το χατίρι να την βοηθήσει. Μπορεί η Περσεφόνη να ήταν ένα από τα παιδιά του, αλλά ο Πλούτωνας παντοδύναμος και αδελφός του δεν ήθελε να τον στεναχωρήσει.
Η απελπισία της Δήμητρας δεν περιγραφόταν. Μίσησε όλους τους θεούς του Ολύμπου που δεν θέλησαν να την βοηθήσουν, και αποφάσισε να ζήσει ως θνητή, να πονάει και να υποφέρει ανάμεσα στους ανθρώπους.
Ντύθηκε στα μαύρα, έχασε τη θεϊκή της λάμψη και μια μέρα βρέθηκε στην Ελευσίνα, να κάθεται δίπλα σε ένα πηγάδι όπου οι κοπέλες της πόλης πήγαιναν να βγάλουν νερό.
Λίγο αργότερα τέσσερα λυγερόκορμα ήρθαν προς το μέρος της. Ήταν οι κόρες του Κελεού, του βασιλιά της Ελευσίνας, η Καλλιδίκη, η Κλεισιδίκη, η Δημώ και η Καλλιθόη. Είδαν την ξένη γυναίκα και τους έκανε εντύπωση το παρουσιαστικό της που έμοιαζε με βασίλισσα και το θλιμμένο της πρόσωπο.
Και αφού συζήτησαν μαζί της, της πρότειναν να έρθει στο παλάτι και να εργαστεί ως παραμάνα του Δημοφώντα του μικρού τους αδελφού.
Πράγματι μπήκε στο παλάτι του Κελεού η Δήμητρα, με κεφάλι σκυμμένο, θλιμμένο και ντροπαλή, λέγοντας την ψεύτικη ιστορία της πως τάχα την είχαν αρπάξει πειρατές από μια μακρινή χώρα. Υποσχέθηκε στη σεβαστή Μετάνειρα, την γυναίκα του Κελεού ότι θα ήταν μια τέλεια και πιστή παραμάνα για το μικρό Δημοφώντα.
Το παράστημά σου μοιάζει με παράστημα θεάς είπε η Μετάνειρα όμως έχεις δίκιο να είσαι τόσο θλιμμένη μετά από αυτά που πέρασες. Κοντά μας θα βρεις την αγάπη και την φροντίδα που σου λείπουν.
Ο Κελεός και η Μετάνειρα ευλογούσαν τους θεούς που μια τέτοια γυναίκα ήρθε στο παλάτι τους. Τόσο άξια τόσο ήσυχη και περήφανη. Και η Δήμητρα που τόσο ήθελε να γλυκάνει τον μητρικό της πόνο, αφιέρωσε όλη την αγάπη της και φροντίδα στον μικρό Δημοφώντα. Μάλιστα τον αγάπησε τόσο πολύ που πήρε την απόφαση να τον κάνει αθάνατο. Άρχισε να τον ταΐζει με αμβροσία που ήταν θεϊκή τροφή, και τα βράδια έπαιρνε τον μικρούλη και τον ακουμπούσε πάνω στις φλόγες. Φυσικά το παιδί δεν καιγόταν γιατί το ακουμπούσαν θεϊκά χέρια.
Ένα βράδυ όμως η Μετάνειρα είδε τι συνέβαινε κρυφοκοιτώντας από μία χαραμάδα και με κραυγή φρίκης φώναξε στη θεά «Τι κάνεις εκεί καταραμένη θέλεις να σκοτώσεις το παιδί μου;»
Όμως η Δήμητρα της απάντησε. Δεν ήθελα να το σκοτώσω ήθελα να το κάνω αθάνατο, εσύ με την περιέργειά σου θα σκοτώσεις το παιδί σου γιατί θα μείνει θνητό όπως όλοι.
Και λέγοντας αυτά το πρόσωπό της πήρε την θεϊκή ακτινοβολία. Αμέσως όλοι κατάλαβαν πως επρόκειτο για μια θεά και έπεσαν στα πόδια της να την προσκυνήσουν.
Και τότε η θεά Δήμητρα τους αποκαλύφτηκε, τους εξήγησε ότι ο πόνος και ο σπαραγμός για την κόρη της τους έφερε κοντά στους ανθρώπους και τους ζήτησε να της χτίσουν έναν ναό έξω από τα τείχη της πόλη τους. Μαζί και ένα βωμό για να προσφέρουν θυσίες σε αυτή και την κόρη της.
Χτίστηκε ο ναός και η Δήμητρα έμεινε μόνιμα εκεί πια. Για να διδάξει στην πόλη ένα σωρό χρήσιμα πράγματα, μιας και δεν ήθελε στον Όλυμπο να επιστρέψει. Η θλίψη της όμως για τον χαμό της κόρης της κυρίεψε πάλι την καρδιά της.
Η ΕΚΔΙΚΗΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΗΤΡΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΑΜΟ ΤΗΣ ΚΟΡΗΣ ΤΗΣ ΚΑΙ Η ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑ
Ντυμένη στα μαύρα καθόταν ώρες ακίνητη, ενώ τα δάκρυα αυλάκωναν τα χλωμά της μάγουλα. Ήταν τόσο πολύ απορροφημένη στη θλίψη της, που δεν ενδιαφέρθηκε καθόλου για τα φυτά της γης. Οι άνθρωποι έσπερναν τα κτήματά τους αλλά καρποί δεν φύτρωναν.
Τα δέντρα άρχισαν να μαραίνονται και δεν έβγαζαν λουλούδια και καρπούς. Τα ζώα που δεν είχαν τροφή να φάνε άρχισαν να αφανίζονται. Οι άνθρωποι πεινούσαν και σε λίγο η γη θα ερήμωνε από ζωή.
Ο Δίας ανησύχησε τρομερά. Δεν ήθελε για κανένα λόγο να αφανιστεί το ανθρώπινο γένος. Προσπάθησε να καλοπιάσει την Δήμητρα και της έστειλε πολλά δώρα, αλλά ήταν τόσο θυμωμένη για την αδιαφορία του, που δεν τα δέχτηκε. Όλοι οι θεοί ήρθαν να την καλοπιάσουν αλλά ήταν αμετάπειστη. Αν δεν μου φέρετε κοντά μου την Περσεφόνη η γη θα ερημώσει όπως ερήμωσε και η καρδιά μου.
Ο Δίας τότε αναγκάστηκε να βρει τον αδελφό του Πλούτωνα και να του ζητήσει να αφήσει την Περσεφόνη να γυρίσει στον πάνω κόσμο. –Εγώ σαν πατέρας της, ήθελα να μείνει κοντά σου είπε ο μεγάλος Δίας, αλλά μην ξεχνάς ότι και η Δήμητρα σαν μητέρα της έχει δικαίωμα, να ορίσει την μοίρα της. Αν δεν την αφήσεις να γυρίσει πίσω αλίμονο στη γη είπε, σε λίγο δεν θα υπάρχει κανένας ζωντανός.
-Ησύχασε είπε ο Πλούτωνας. Θα γίνει το θέλημά σου. Και πραγματικά είπε στην Περσεφόνη να ετοιμαστεί και να γυρίσει κοντά στην μητέρα της. Εκείνη χάρηκε πάρα πολύ γιατί ήταν τόσο δυστυχισμένη όλο αυτόν τον καιρό και λαχταρούσε να ξεφύγει από το σκοτεινό βασίλειο του Άδη.
Όμως ο πονηρός Πλούτωνας την ώρα που την αποχαιρετούσε, της έβαλε στο στόμα ένα σπυρί από ρόδι. Η Περσεφόνη δεν πονηρεύτηκε και το έφαγε. Με αυτό το σπυρί, θα αποζητούσε σύντομα τον άντρα της…
Ανέβηκε η Περσεφόνη στη γη, και έτρεξε με λαχτάρα στην αγκαλιά της μάνας της. Αμέσως η γη πρασίνισε, τα μαραμένα δέντρα πήραν ζωή, τα ζώα βρήκαν άφθονη τροφή και οι άνθρωποι λυτρώθηκαν από τον τρόμο του θανάτου.
Πέρασε η άνοιξη το καλοκαίρι το φθινόπωρο, και τότε η Περσεφόνη είπε πως ήθελε να επιστρέψει πίσω. Η καρδιά της πάγωσε, και κατάλαβε ότι ο Πλούτωνας της είχε δώσει κάτι να φάει για να τον αποζητά και πάλι.
Ο ΕΡΧΟΜΟΣ ΤΗΣ ΠΕΡΣΕΦΟΝΗΣ ΚΑΙ ΟΙ 4 ΕΠΟΧΕΣ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ
Τώρα πια δεν μπορούσε να κάνει κάτι για αυτό. Πήγαινε της είπε Περσεφόνη. Και εγώ θα περιμένω με λαχτάρα και υπομονή τον γυρισμό σου.
Έτσι και έγινε. Από τότε και για 4 μήνες περίπου κατεβαίνει στον Άδη, να συναντήσει τον άνδρα της, και η καρδιά της Δήμητρας παγώνει από θλίψη. Μαζί της παγώνει και η γη. Είναι η εποχή του χειμώνα, που ο ήλιος κρύβεται πίσω από βαριά σύννεφα, πέφτουν βροχές και χιόνια και οι άνθρωποι κλείνονται στα σπίτια τους. Η γη θρηνεί μαζί με την Δήμητρα τον χαμό της κόρης της.
Μα σαν περάσουν οι μήνες, και ξαναγυρίσει η κόρη τότε η καρδιά της Δήμητρας ξεχειλίζει από αγάπη και χαρά. Το ίδιο γίνεται και στην γη. Ντύνεται στα πράσινα, τα λουλούδια ανοίγουν τα πολύχρωμα και ευωδιαστά πέταλά τους, και η χαρά και η γονιμότητα απλώνεται παντού, στα φυτά, τα ζώα, τους ανθρώπους.
Στον ναό της Δήμητρας στην Ελευσίνα γίνονταν κάθε χρόνο λαμπρές γιορτές που ονομάζονταν Ελευσίνια Μυστήρια. Και λέγονταν μυστήρια γιατί όσοι ήθελαν μάθαιναν πολλά από τους ιερείς της Δήμητρας, μυστικά, για την ζωή μετά τον θάνατο.
Ποτέ κανείς δεν έμαθε τις κρυφές ιεροτελεστίες που γινόταν στον ναό της Δήμητρας, και ποτέ κανείς δεν πρόδωσε τον όρκο του.
Από το βιβλίο οι θεοί του Ολυμπου εκδόσεις ΠΟΤΗ ΣΤΡΑΤΙΚΗ
