Η ηθοποιός Αγγελική Τσαμπάζη, με τη συνέντευξη αυτή, μας δείχνει ξεκάθαρα πως είναι να παίρνεις το πρόβλήμα σου και να το κάνεις δύναμη. Την ευχαριστούμε θερμά για αυτό το απίστευτο μήνυμα που στέλνει και που σίγουρα αφορά αρκετούς ανθρώπους.

 την πρωτη φορα που επαιξα το ευθραυστον , θυμαμαι τον κοσμο μια αγκαλια, να γελαει και να κλαιει μαζι μου

Αγγελική έκανες κάτι εξαιρετικά πρωτότυπο. Έκανες μια εκπληκτική θεατρική παράσταση σχεδόν ολόκληρη σε ένα κρεβάτι. Γιατί;

Δεν ξέρω αν είναι πρωτότυπο, ήταν σίγουρα αναγκαίο.

Όταν έγραψα το “Εύθραυστον” ήμουν σ’ ένα κρεβάτι. Δεν μπορούσα να μείνω όρθια, ούτε καθιστή για πολύ ώρα, λόγω του μυοσκελετικού προβλήματος που μου προκάλεσε το αυτοάνοσο ρευματικό νόσημα που αντιμετωπίζω.

Για χρόνια είχε φύγει εντελώς από το μυαλό μου, ότι θα μπορέσω να ξαναπαίξω..

Δεν έφυγε όμως και η επιθυμία από τη καρδιά.. Έτσι όταν έμαθα για ένα φεστιβάλ μονολόγου που διοργάνωσε τότε (το 2018) ο χώρος τέχνης Εύπολις- art , ήταν ο μόνος τρόπος για να πάρω μέρος. Να γράψω ένα μονόλογο, προσαρμοσμένο στις σωματικές μου αντοχές και δυνατότητες.

Οι φίλοι μου πολύ συχνά με αποκαλούσαν Φρίντα..

«Είχα μάθει να λειτουργώ την καθημερινότητα μου, κάνοντας πράγματα, ξαπλωμένη σ’ ένα κρεβάτι. Γενικώς ξαπλωμένη όπου και αν βρισκόμουν»...

Μου γεννήθηκε λοιπόν η επιθυμία να συνομιλήσω μ’ αυτή τη γυναίκα. Με τη Φρίντα Κάλο. Δεν μ’ ενδιέφερε το καλλιτεχνικό της κομμάτι, αλλά το καθαρά ανθρώπινο. Όταν έχεις νιώσει στο πετσί σου τι μπορεί να σου προκαλέσει ο χρόνιος πόνος και η χρόνια κινητική δυσκολία, τίποτε δεν είναι αυτονόητο. Τίποτε όμως. Όπως είδες, είχα πολλά να της πω και ακόμη περισσότερα να τη ρωτήσω.

Έκανες την «αδυναμία» σου δύναμη. Πόσο κουράγιο θέλει αυτή η απόφαση να εκτεθείς, και να εκθέσεις την «αδυναμία σου»;

Ήταν τόσο μεγάλη η ανάγκη να δημιουργήσω, που όταν άρχισα να γράφω, δεν το είδα καθόλου έτσι, ότι θα εκτεθώ.

Πρέπει να σου πω, πως ήταν πολύ δύσκολο να γράψω πρακτικά.. Να βρω τρόπο να γράφω ξαπλωμένη.. Αυτό ήθελε κουράγιο, ναι. Πόνεσα κυριολεκτικά.

Όλο αυτό βγήκε σαν χείμαρρος από μέσα μου, και ο στόχος μου ήταν να γράψω έναν μονόλογο, άξιο να παιχθεί. Όλος ο μονόλογος διατρέχεται από αυτοβιογραφικά στοιχεία, αλλά ιδωμένα πια, σε άλλο πλαίσιο. Αν δεν με ικανοποιούσε το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα, δεν θα ήθελα να το παρουσιάσω.

Ένιωθα πως αυτά που έχω να πω, πρέπει να ακουστούν. Ότι ο καθένας που θα έρθει να το δει, θα πάρει και κάτι από αυτό. Θα ακουμπήσει και μια δική του “χορδή”.

«Το άκουσα αυτό που με ρωτάς αρκετά, ακόμη και από φίλους μου, πως βρήκες το κουράγιο να εκτεθείς;»

Εμένα όμως δεν με απασχόλησε αυτό. Ίσως γιατί είχα ήδη αναμετρηθεί μέσα μου, πέρασα από πολλά στάδια. Θύμωσα, έκλαψα πολύ.. Τα είχα βγάλει τα εσώψυχα μου, εκεί που εγώ ήθελα και μπορούσα. Αν δεν είχα βρει το κουράγιο, όπως λες, να αναγνωρίσω τα συναισθήματα μου, να τα παραδεχθώ και να ζητήσω βοήθεια για αυτό, δεν θα μπορούσα να περάσω στη καλλιτεχνική δημιουργία.

Πρέπει να καταλαγιάσει λίγο ο πόνος και η δυσκολία, να καθαρίσει λίγο το μυαλό, για να μπορείς να σκεφτείς και άλλα πράγματα.

Πως εμπνεύστηκες  τη συγγραφή και την δημιουργία της παράστασης, και πόσο εύκολο ήταν να πάρει σάρκα και οστά;

Φρίντα, Φρίντα, Φρίντα.

Πολλές φορές φίλοι μου, μου είπαν ότι τους τη θυμίζω.. Αυτό ξεκίνησε, κυρίως από μία πολύ αγαπημένη φίλη μου, η οποία είναι φωτογράφος. Ξεκίνησε λοιπόν ένα πρότζεκτ δικό της, φωτογραφίζοντας με, σε διάφορες στιγμές δικές μου. Ερχόταν μαζί μου  στο κέντρο αποκατάστασης, στις φυσιοθεραπείες. Αλλά και σε στιγμές που εγώ με τον δικό μου τρόπο, έκανα πράγματα στη καθημερινότητα μου. Όλο αυτό γι’ αυτήν είχε μια αναφορά στη γνωστή ζωγράφο. Για μένα ήταν κάτι σαν παιχνίδι, με διασκέδαζε και έδινε άλλη χροιά σε πράγματα που θα έκανα, γιατί έπρεπε να τα κάνω ή δεν μπορούσα να κάνω αλλιώς.

Μου γεννήθηκε λοιπόν η επιθυμία να μάθω περισσότερα πράγματα γι’ αυτή τη γυναίκα. Για τη Φρίντα Κάλο. Έτσι γράφτηκε το “ΕΥΘΡΑΥΣΤΟΝ”.

Δεν ήταν εύκολο, χρειάστηκε πολύ προσπάθεια από εμένα για να τα καταφέρω. Τίποτε δεν θα γινόταν χωρίς τη βοήθεια των φίλων μου. Έβαλαν “πλάτη” που λέμε. Αν δεν είχα ανθρώπους γύρω μου να μου σταθούν και να βοηθήσουν σε όλο αυτό. Να το αισθανθούν και δικό τους. Τίποτε δεν θα γινόταν.

Ήταν συγκινητική η στάση των δικών μου ανθρώπων και κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας, αλλά και μετά τη παρουσίαση. Θυμάμαι τη πρώτη φορά που ανέβηκε, την αντίδραση του κόσμου. Όλοι μια αγκαλιά, να συγκινούνται, να γελούν και να κλαίνε μαζί μου. Είμαι ευγνώμων.

Νιώθεις εύθραυστη;

Νιώθω τόσο εύθραυστη, όσο και δυνατή. Όλα τα έχω μέσα μου. Και τη δύναμη και την αδυναμία. Όπως όλοι οι άνθρωποι πιστεύω. Απλά κάποιοι μπορεί να μην έχει χρειαστεί να το ανακαλύψουν. Ή να μη μπορούν να το δουν. Είναι όμως όλα εκεί.

Στην παράσταση ”ΕΥΘΡΑΥΣΤΟΝ”, θίγεις μεταξύ άλλων και θέματα ταμπού όπως η ερωτική ζωή ανθρώπων που πάσχουν από ένα τέτοιο θέμα υγείας. Θα ήθελα να μας μιλήσεις για αυτό.

Δεν το εκλαμβάνω έτσι, ότι είναι θέμα ταμπού. Είναι ένα σημαντικό κομμάτι της ζωής όλων των ανθρώπων.  Οι δυσκολίες υπάρχουν ήδη σε όλες τις εκφάνσεις της , πόσο μάλλον όταν αγγίζεις ένα τόσο λεπτό και προσωπικό θέμα.

Το πρώτο που μπορώ να πω, είναι πως όταν πονάς, το μόνο που σκέφτεσαι και θέλεις, είναι να μην πονάς. Δεν έχεις καμία ερωτική διάθεση.

Όπως έχεις να αντιμετωπίσεις χίλιες πρακτικές δυσκολίες σε όλα τα άλλα θέματα, έτσι και σ’ αυτό. Μόνο που όσον αφορά τον ερωτικό σου εαυτό, είσαι ακόμη πιο ευάλωτος , και νιώθεις μεγαλύτερη ανασφάλεια. Χρειάζεται πολύ αγάπη και κατανόηση. . Δεν είναι εύκολο.

Πως είναι η καθημερινότητα των ανθρώπων που αντιμετωπίζουν τέτοιου τύπου  αυτοάνοσο; Έχει αλλάξει κάτι, έχει βοηθήσει η πολιτεία;

Η καθημερινότητα είναι πολύ δύσκολη όπως καταλαβαίνεις. Ειδικά όταν μένεις μόνος σου. Χρειάζεσαι ανά πάσα στιγμή βοήθεια. Αν είσαι τυχερός και έχεις δικούς σου ανθρώπους κοντά να σου σταθούν, μειώνεται η δυσκολία.

Δεν συμβαίνει όμως σε όλους τους ανθρώπους με θέματα υγείας, να έχουν κάποιον να τους φροντίσει όταν το χρειάζονται. Τότε είναι δράμα..

Υπάρχει μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση, από παλαιότερα. Αυτό είναι σίγουρο. Έχει αλλάξει η αντιμετώπιση, αλλά έχει μείνει σε θεωρητικό και συναισθηματικό επίπεδο νομίζω . Από πρακτικής άποψης, δεν έχει γίνει κάτι σημαντικό. Η πολιτεία,  δεν βοηθά, όπως θα έπρεπε. Είμαστε πολύ πίσω σε αυτό το κομμάτι. Δες έξω και πες μου, μπορεί ένας άνθρωπος να κινηθεί σ’ αυτή τη πόλη, έχοντας σοβαρά κινητικά θέματα; Γιατί δεν βλέπουμε συχνά έξω ανθρώπους με αναπηρικό αμαξίδιο; Δεν υπάρχουν;

Φυσικά και υπάρχουν, είναι όμως κλεισμένοι στα σπίτια τους. Αρκετοί  χώροι γίνονται προσβάσιμοι, για ανθρώπους με κινητικές ιδιαιτερότητες. Αλλά πόσοι είναι αυτοί;

Πρέπει να επεκταθεί αυτό. Βλέπεις ότι τίποτε δεν έχει αλλάξει γύρω μας , ώστε πρακτικά και πραγματικά, να διευκολυνθεί η καθημερινότητα των ανθρώπων που αντιμετωπίζουν τέτοιου είδους πρόβλημα. Όσο για την κρατική μέριμνα στο κομμάτι της υγείας..;; Αυτό είναι σαν ανέκδοτο.. Αυτά που παρέχουν, είναι για γέλια και για κλάματα μαζί…

Αγγελική τι θα έλεγες στον κόσμο που φοβάται να μοιραστεί την αλήθεια του;

Θα έλεγα πρώτα να βρει το κουράγιο και τη δύναμη να δει την αλήθεια του. Να την αντιμετωπίσει. Να ζητήσει βοήθεια, από όπου ο καθένας αισθάνεται ότι θα τη βρει.

Το πως και αν θα τη μοιραστεί, είναι πολύ προσωπικό ζήτημα. Για τον κάθε ένα είναι διαφορετικό. Να κάνει όπως νιώθει, να μη πιεστεί για τίποτε. Δεν είναι θέμα φόβου, αλλά διάθεσης και προσωπικής ανάγκης. Αν έρθει η στιγμή να θελήσει να το μοιραστεί, να το κάνει. Αν όχι, πάλι είναι  απόλυτα σεβαστό. Είναι πολύ προσωπική η διαδρομή.

Εγώ είδα πως μόνο καλό προκάλεσε αυτό το μοίρασμα. Με τον τρόπο που εγώ το έκανα. Δεν ήξερα όταν το παρουσίαζα, τι επίδραση μπορεί να έχει.

Το κατάλαβα από την αντίδραση του κόσμου που το είδε. Ήταν κάτι παραπάνω από θετική.

Ποιο είναι το όραμα σου στο εφεξής, και τι καλλιτεχνικές εκπλήξεις να περιμένουμε;

Αυτό που ονειρεύομαι και επιθυμώ πρώτα απ’ όλα, είναι να είμαι γερή και όρθια, όσο το είναι δυνατόν…ψυχικά και σωματικά. Μακροχρόνια σχέδια δεν κάνω. Θέλω να συνεχίσω να έχω τη δύναμη και την όρεξη  να δημιουργώ. Με λίγα λόγια να ζω. Γιατί ζωή και δημιουργία είναι αλληλένδετα για μένα.

Έχω πράγματα που ξεκίνησα να δουλεύω. Εύχομαι να υλοποιηθούν και να εκπλήξουν όχι μόνο το κόσμο που θα τα δει , αλλά και εμένα την ίδια.