Στην αρχαιότητα πιστευόταν πως τα δέντρα έχουν ψυχή. Κατοικούσαν μέσα τους νύμφες.
οι αμαδρυαδεσ γεννιοντουσαν και πεθαιναν μαζι με το δεντρο
Κατά τους αρχαίους ελληνικούς μύθους, αυτός που θα επιχειρούσε να κόψει ιερό δέντρο, τιμωρούνταν θανάσιμα από την ψυχή του ίδιου του δέντρου.
Σε νομίσματα των Μύρων της Κιλικίας, απεικονίζονται δύο δράκοντες που εξορμούν από την καρδιά ενός δέντρου, που επιχείρησαν οι Σάτυροι να κόψουν.
Έτσι λοιπόν και οι Αρχαίες Αμαδρυάδες, γεννιόντουσαν κάθε μια σε μία δρυ, και πέθαιναν μαζί της! Αυτό ακριβώς σήμαινε και το όνομα Αμαδρυάδες, ότι γεννιόντουσαν και πέθαιναν «άμα τη δρυί» δηλαδή μαζί με το δέντρο.
οι νυμφες ικετευαν τους ξυλοκοπουσ να μην κοψουν τα δενδρα, αλλα αν τα εκοβαν τιμωρουνταν σκληρα
Μάλιστα σύμφωνα με τους αρχαίους ελληνικούς μύθους, οι νύμφες των δέντρων που τα κόβουν, οδύρονται και ικετεύουν τον ξυλοκόπο, να μην κόψει το δέντρο τους. Κάθε φορά που χτυπά το βαρύ τσεκούρι στο δέντρο, εκείνα πονούν και βογκούν. Κάθε φορά που καίγεται ένα δέντρο, σβήνει οριστικά και η ζωή της Νύμφης που κατοικούσε σε αυτό.
Αλλά και εκείνος αν δεν αφήσει άθικτο το δέντρο, τιμωρείται σκληρά.
Στο παραμύθι όμως με τα κιτρολέμονα που αφορά τη νεότερη παράδοση, διδάσκει πως όσο υπάρχει ένα μικρό κομμάτι πχ το ξύλο από την τριανταφυλλιά, τότε είναι δυνατό να συσπειρωθεί και να περισωθεί εκεί η ψυχή του δέντρου, δηλαδή η Αμαδρυάς Νύμφη.
«όταν η τριανταφυλλιά φυτρώνει στο βασιλικό περιβόλι, η Αμαδρυάς όχι μόνο ζει, μέσα στο φυτό εκείνο, αλλά βλέπει και συμπεριφέρεται σύμφωνα με τα προσωπικά της αισθήματα, και για αυτό το λόγο «έχει συνείδηση» η τριανταφυλλιά και αναγνωρίζει τα άτομα που την πλησιάζουν.
”Μόλις έξαφνα την πλησιάζει το αγαπημένο της βασιλόπουλο, η τριανταφυλλιά έριξε πάνω του όλα της τα λουλούδια και τον χάιδευε. Αλλά όμως μόλις η «κατσιβέλα» πήγε κοντά στην τριανταφυλλιά, τότε εκείνη έγειρε τα κλαδιά της και έσκισε το πρόσωπο με τα αγκάθια της..”
η αρχαια κληρονομια μεσα απο την πλουσια παραδοση
Γίνεται συνεπώς ολοφάνερο μέσα από το παραμύθι που συνδέεται με την αρχαία ελληνική παράδοση, πως εκείνη που αισθάνεται, βλέπει, αναγνωρίζει και συμπεριφέρεται ανάλογα, δεν είναι μια ταπεινή τριανταφυλλιά, αλλά η όμορφη κόρη που ζει στον κορμό της. Είναι η ίδια εκείνη κόρη που επιζεί μέσα στο ξύλο της τριανταφυλλιάς και μεταφέρεται στο ταπεινό καλύβι της φτωχής γριούλας…
Η κληρονομιά των Αμαδρυάδων υπάρχει παντού, σε νεοελληνικούς θρύλους, και στην αθηναϊκή παραλλαγή ενός άλλου παραμυθιού, που ένα κούτσουρο ζωντανό έχει φωνή και ειδοποιεί «ότι εκεί μέσα είναι κόρη που πονεί, και πονεί στην κεφαλή»
Τίποτα φαίνεται να μην έχει αλλάξει από την Αλεξανδρινή εποχή που χτυπημένο το ιερό δέντρο από το τσεκούρι του Ερυσίχθονα, αναστενάζει και φωνάζει βοήθεια από τα άλλα δένδρα «πλαγείσα κακον μέλος ιάχεν άλαις» η αίγειρος που ήταν μέσα στο ιερό άλσος της θεάς Δήμητρας. Αυτό αναφέρει ο Αλεξανδρινός ποιητής Καλλίμαχος. Παράλληλα ο σύγχρονος του Απολλώνιος Ρόδιος ανάφερε στα «Αργοναυτικά» του πως ένας άλλος ξυλοκόπος, έπαθε συμφορές επειδή περιφρόνησε μια Αμαδρυάδα που τον παρακαλούσε να μην της κόψει το δέντρο που ήταν η ζωή της.
«η μιν οδυρομένη αδινώ μειλίσσετο μύθω μη ταμέειν πρέμνος δρυός ήλικος»
Η σημασία των στίχων είναι φανερή. Η Αμαδρυάς έκλαιγε και αναστέναζε και με γλυκά λόγια παρακαλούσε τον ξυλοκόπο να μην κόψει τον κορμό της συνομήλικής της βελανιδιάς που διαρκώς εκεί μέσα περνούσε όλη της τη ζωή.
Ο θρύλος από την Αλωνίσταινα της Μαντινείας
«Στης Μηλιάς τον κάμπο στα αμπέλια κοντά στην Τουρκόβρυση ήταν μια ιτιά. Ο συγχωρεμένος ο Δημητράς ανέβηκε ένα μεσημέρι να κόψει κλάρες να τις πάει στο σπίτι του να μαυροπλύνουνε. Ήτανε μοναχός και εκεί που έκοψε δύο τρεις κλάρες ακούει και σείεται η ιτιά και σκούζει «Ωχ εγώ είμαι η ιτιά, γιατί με κόβεις; Βάνε στη στιγμή τους κλώνους στη θέση τους»
Ο άνθρωπος έλαβε- δηλαδή ελαβώθηκε – που άκουσε να μιλάει το δέντρο και κατέβηκε λιγοθυμισμένος. Σε τρεις μέρες πέθανε και άφησε την κακομοίρα την γυναίκα του με εφτά παιδιά».
Σίγουρα διαβάζοντας κανείς την συναρπαστική ιστορία των Αμαδρυάδων Νυμφών δεν μπορεί παρα να εντυπωσιαστεί πως η ελληνική παράδοση βρίσκει άλλη μια φορά τον τρόπο να κρατήσει ζωντανή την αρχαία ελληνική κληρονομιά.
- Από την μεγάλη εικονογραφημένη λαογραφία γεωγραφία ιστορία ΕΛΛΑΣ του Κ. Ρωμαίου
