Από το 450 π.Χ άρχισε τα σχέδια για τα μνημεία της Ακρόπολης, ο Περικλής. Σκόπευε να χτίσει ένα ναό υπέρλαμπρο για να τιμήσει την Αθηνά την προστάτιδα της πόλης. Χρήματα είχε αρκετά από το συμμαχικό ταμείο.
Είχε και εκλεκτούς συνεργάτες, καλλιτέχνες, αρχιτέκτονες και τεχνίτες. Μόνο καιρός ειρήνης χρειαζόταν για να γίνουν τα έργα, για αυτό και πρότεινε στην Σπάρτη μια συνθήκη ειρήνης που να κρατούσε 30 χρόνια.
Η Σπάρτη ευτυχώς δέχθηκε, και έτσι τα έργα που είχαν αρχίσει πάνω στον βράχο της Ακρόπολης από το 447 π. Χ πήραν πιο έντονο ρυθμό.
Χιλιάδες άνθρωποι, μέσα σε ένα πρωτοφανή πυρετό, εργάστηκαν για πολλά χρόνια προκειμένου να κατασκευαστούν οι ασύγκριτης ομορφιάς ναοί της Ακρόπολης, και τα αριστοτεχνικά αγάλματα.
Τα καράβια ξεφόρτωναν διαρκώς στον Πειραιά, πολύτιμη ξυλεία της Θράκης και του Λιβάνου. Από την Αίγυπτο έφτασαν πολλά φορτία με ελεφαντόδοντο. Η Θράκη και η Λιβύη προμήθευσε το χρυσάφι που χρειαζόταν για τα αγάλματα. Και η κοντινή Πεντέλη, προσέφερε το πολύτιμο μάρμαρό της.
Ο Ικτίνος έκανε τα σχέδια της Ακρόπολης, και ο σπουδαίος αρχιτέκτονας Καλλικράτης είχε την επίβλεψη των έργων. Τα αγάλματα ανέλαβε ο μοναδικός Φειδίας, ο πιο ονομαστός γλύπτης της Αθήνας που όμοιος του δεν εμφανίστηκε ποτέ ξανά.
Βοηθούς του ο Φειδίας είχε τον αδελφό του Πάναινο που ήταν άξιος και στη ζωγραφική, καθώς και τον Κολώτη, που ήταν ειδικός να δουλεύει το χρυσάφι και το ελεφαντόδοντο.
Πως πήρε το όνομά του ο Παρθενώνας
Πρώτος από όλους τους ναούς άρχισε να χτίζεται ο Παρθενώνας, πάνω στα θεμέλια του προηγούμενου ναού που είχε φτιάξει ο Πεισίστρατος, και τον είχαν καταστρέψει οι Πέρσες. Αρχικά ονομάστηκε Μέγας Ναός, και κατόπιν πήρε το όνομα Παρθενώνας, από ένα θάλαμο του ναού, που ονομαζόταν Παρθενών, επειδή συγκεντρώνονταν οι παρθένες εκεί που υπηρετούσαν την Θεά Αθηνά.
Εννέα χρόνια χρειάστηκαν για την ανέγερση του ναού. Τα επίσημα εγκαίνια του μάλιστα, έγιναν στα μεγάλα Παναθήναια το 439 π. Χ.
Ωστόσο το στόλισμα του ναού με τα αγάλματα του Φειδία, στη ζωοφόρο και την μετόπη, συνεχιζόταν και τελείωσε το 432. Δηλαδή συνολικά για την κατασκευή του ναού χρειάστηκαν 15 χρόνια!
Η διαρρύθμιση του Παρθενώνα και οι καινοτομίες
Το αριστούργημα που ονομάζεται Παρθενώνας έχει φυσικά μείνει στην ιστορία για πολλούς λόγους. Όλα μελετήθηκαν στην παραμικρή τους λεπτομέρεια. Επειδή το μάτι του ανθρώπου ξεγελιέται από τις μεγάλες ευθείες που βλέπει στη μέση τους να καμπυλώνουν, οι σπουδαίοι Αθηναίοι αρχιτέκτονες, χρησιμοποίησαν ελαφρές καμπύλες ώστε στο μάτι να φαίνονται ευθείες.
Οι κολώνες έγερναν προς τα μέσα για να οδηγούν το βλέμμα ψηλά. Αυτό το μεγάλο κτίριο, χαρακτήριζε η απλότητα, η σοβαρότητα, η χάρη, και η επιβλητικότητα. Οι εκατοντάδες τόνοι από μάρμαρο του έδιναν την αίσθηση του όγκου και του βάρους που ταίριαζε απόλυτα στον γυμνό βράχο της Ακρόπολης, αλλά και σε όλο το περιβάλλον με το ζωηρό φως.
Το εσωτερικό του χωριζόταν στο πρόναο, το σηκό και τον οπισθόδομο. Στη ζωοφόρο, που είχε συνολικό μήκος 140 μέτρων και ύψος 1 μέτρο, ο Φειδίας λάξευσε τα αριστουργηματικά του γλυπτά με θέμα, την προετοιμασία της πομπής των Παναθηναίων. Πόση απλότητα, πόση λιτότητα, αλλά και πόση ζωντάνια αλήθεια υπάρχουν σε αυτά τα ανεπανάληπτα γλυπτά!
Στη μετόπη αναπαράστησε σκηνές από τη γιγαντομαχία. Στο ανατολικό αέτωμα διάλεξε σαν θέμα τη γέννηση της Αθηνάς από το κεφάλι του Δία, και στο δυτικό αέτωμα, την σκηνή της φιλονικίας της Αθηνάς με τον Ποσειδώνα, πάνω στην Ακρόπολη.
Το χρυσελεφάντινο τεράστιο άγαλμα της Αθηνάς φτιάχτηκε από χρυσάφι που ζύγιζε έναν τόννο!
Athena_Parthenos_LeQuire
Στο σηκό ο Φειδίας, έστησε το χρυσελεφάντινο άγαλμα της Αθηνάς ένα πραγματικό αριστοτέχνημα ομοριφιάς, χάρης, και επιβλητικότητας. Και αυτό περιγράφεται γλαφυρότατα από τον Παυσανία που το είδε στη θέση του, όταν επισκέφτηκε την Αθήνα. Το ύψος του αγάλματος μαζί με το βάθρο έφτανε στα 15 μέτρα.
Ήταν μια Αθηνά αγέρωχη, όμορφη, επιβλητική που στεκόταν όρθια και έμοιαζε ολοζώντανη.
Φορούσε έναν αττικό χιτώνα, και τα χέρια της ήταν γυμνά, φτιαγμένα από ελεφαντόδοντο. Στο δεξί της χέρι κρατούσε τη φτερωτή νίκη, που είχε ύψος 1,80 εκατοστά, και ήταν χρυσελεφάντινη.
Στο αριστερό χέρι κρατούσε ακουμπισμένα στο δάπεδο, τα χαρακτηριστικά σύμβολά της, το δόρυ και την ασπίδα. Ανάμεσα σε αυτά τα δύο, υπήρχε ένα φίδι που παρίστανε τον Εριχθόνιο.
Το χρυσάφι του αγάλματος ζύγιζε κάπου έναν τόννο!
Πως ο Φειδίας βρέθηκε κατηγορούμενος!
Οι Αθηναίοι ωστόσο που στέκονταν έκθαμβοι μπροστά στην τελειότητά του, αργότερα κατηγόρησαν τον Φειδία ότι είχε κλέψει αρκετό από το χρυσάφι που προοριζόταν για το άγαλμα και τον έφεραν μάλιστα σε δίκη.
Μα εκείνος που εκτός από άριστος γλύπτης, γνώριζε καλά τη δύναμη του φθόνου είχε πάρει ήδη τα μέτρα του!
Είχε ζυγίσει το χρυσάφι που το παρέδωσαν και ήταν ακριβώς 44 τάλαντα. Και τι είχε κάνει ο πανέξυπνος Φειδίας λοιπόν ! είχε τοποθετήσει με τέτοιο τρόπο το χρυσάφι που να ξεκολλάει εύκολα. Στη δίκη λοιπόν ζήτησε να βγάλουν το χρυσάφι και να το ξαναζυγίσουν, όπως και έγινε.
Και το βάρος του ήταν ακριβώς το ίδιο, 44 τάλαντα!
Φυσικά οι Φειδίας αθωώθηκε! Αλλά σύντομα τον βρήκαν καινούργιοι μπελάδες. Τον κατηγόρησαν για ιεροσυλία, επειδή στην ασπίδα της Αθηνάς στο άγαλμα που προείπαμε, είχε δώσει στους δύο πολεμιστές που απαρτίζουν την εικόνα της, την μορφή τη δική του και τη μορφή του Περικλή.
Θα τον καταδίκαζαν οπωσδήποτε σε θάνατο, αλλά ο πανούργος Φειδίας κατάφερε και δραπέτευσε φτάνοντας στην Ολυμπία, όπου όχι μόνο δεν πτοήθηκε, αλλά με τους δύο αχώριστους και πιστούς συντρόφους του, έφτιαξε ένα καινούργιο αριστοτέχνημα. Επρόκειτο, για το γιγάντιο χρυσελεφάντινο άγαλμα του Δία!
