Μαζί με τον Αριστοτέλη που ήταν μαθητής του, αποτελούν τους δυο κορυφαίους Έλληνες φιλοσόφους.
Ως φιλόσοφος ήταν θεμελιωτής της περίφημης Διαλεκτικής και χρησιμοποίησε την μέθοδο της «συναγωγής» ή αλλιώς της «επαγωγής» (από την διαίρεση στο σύνολο).
Εισήγαγε τις «ιδέες» που τις θεωρούσε γενικούς και αιώνιους τύπους των όντων, οι οποίες γίνονται αντιληπτές διά του λογικού.
Αναγνώριζε δύο κόσμους. Τον αισθητό, και συνεχώς μεταβαλλόμενο, και το νοητό, αναλλοίωτο, που περιλαμβάνει τις ιδέες.
Διέκρινε τρία μέρη της ψυχής του ανθρώπου, και το καθένα μάλιστα αντιστοιχούσε σε μια αρετή.
Το λογιστικό (σοφία)
Το θυμοειδές (ανδρεία)
Το Επιθυμητικό (σωφροσύνη).
Οι τρεις αυτές αρετές πρέπει να αναπτύσσονται αρμονικά κατά τον Πλάτωνα ώστε να οδηγούν στο υπέρτατο αγαθό της δικαιοσύνης.
Οι φάσεις της διαλεκτικής μεθόδου.
1η Καθορισμός του θέματος.
2η Αποκάλυψη της ουσίας των όντων
3η Διασαφήνιση του ανακαλυφθέντος ιδεώδους κόσμου
4η φιλοσοφική μάθηση που δίνει τη δυνατότητα κατανόησης των ιδεών,
5η πρώτη αυτή, η διαλεκτική προσλαμβάνει χαρακτήρα αριθμολογικό και οντολογικό.
Οι ιδέες διαμορφώνονται σε αριθμούς και ενότητες.
Ο αληθής «ορισμός» πρέπει να μην είναι ποιοτικός, (να μην περιέχει το «ποιον» δηλαδή) αλλά ουσιώδης ( «να περιέχει το είναι»).
Η μάθηση αποκτάται με την ενεργητική δραστηριότητα εκ μέρους αυτού που μαθαίνει.
Πηγή της γνώσης είναι ο κόσμος των ιδεών.
Η αλήθεια έχει δύο σημασίες. Α. είναι χαρακτηριστικό που χρησιμοποιείται για οποιαδήποτε λεκτική παράστασση και σκέψη και β. χρησιμοποιείται ως οντολογικό χαρακτηριστικό για να δηλώσει την ύπαρξη ενός όντος ή μιας ενέργειας.
Η ιδέα του αγαθού, μάλιστα, χαρακτηρίζεται «ως μέγιστο μάθημα» για την υπέρβαση το όντος, πέρα από το «κακό» είναι δε έξη και δύναμη. Το αγαθό εξάλλου αποτελεί τον κεντρικό πυρήνα της πλατωνικής «Οντολογίας».
Οι επιστήμες κατά τον σπουδαίο φιλόσοφό μας, διακρίνονται σε
Γνωστικές, και σε Πρακτικές.
Οι Γνωστικές είναι οι επιτακτικές = πολιτικές επιστήμες και κριτικές -ελεγκτικές -καθαρτικές – διδακτικές.
Οι Πρακτικές είναι ποιητικές με αντικείμενα το «θείον» και το «ανθρώπινο»
Και κτητικές υποδιαιρούμενες σε «μεταβλητές» και «χειριστικές».
Από το βιβλίο τα ελληνικά θαύματα του Καθηγητή Δρ Ιωάννη Χολέβα
