14.7 C
Athens
Τετάρτη, 11 Δεκεμβρίου, 2024

Σόλωνας ο σοφός νομοθέτης, και οι μεγάλες καινοτομίες

 

..Ήταν ένα γλυκό αθηναϊκό απόγευμα. Ο ήλιος μόλις είχε αγγίξει το βουνό του Αιγάλεω και ο Υμηττός άρχισε να ντύνεται με εκείνο το αχνό μενεξεδί χρώμα, από το οποίο μάλιστα η Αθήνα ονομάστηκε «ιοστεφές Άστυ» δηλαδή πολιτεία που τη στεφανώνει ο μενεξές!!

Αθηναίοι καθόντουσαν στα παγκάκια που περιβάλλανε την γνωστή Αγορά. Ξάφνου ένας κακοντυμένος και αναμαλλιασμένος άνδρας ανέβηκε στο βήμα, εκεί που ανέβαιναν όσοι ήθελαν να ασκήσουν ρητορική.

οταν οι αθηναιοι περασαν τον σολωνα για τρελο..

-Άνδρες της Αθήνας φώναξε, μπροστά στους έκπληκτους πολίτες

Σίγουρα είστε περήφανοι που κατοικείτε σε αυτή την πόλη, εγώ όμως δεν είμαι καθόλου περήφανος. Ντρέπομαι αφάνταστα που είμαι Αθηναίος!

Και σας ρωτώ για ποιο λόγο να αισθάνομαι περήφανος, που κατοικώ σε αυτή την πόλη, επειδή κουβαλώ στις πλάτες μου, μέρα και νύχτα την ντροπή, που λέγεται Σαλαμίνα;

Για ποιο λόγο Αθηναίοι είστε περήφανοι; Που σας νίκησαν οι Μεγαρείς και σας πήραν αυτό το όμορφο νησί;

Οι Αθηναίοι αλαφιάστηκαν.

Σίγουρα δεν θα είναι στα καλά του, είπε κάποιος .. Μόνο ένας τρελός θα ανέβαινε στο βήμα να μιλήσει για τη Σαλαμίνα, και να θυσιάσει απερίσκεπτα τη ζωή του ..

Τι είχε προηγηθεί όμως εκείνο τον καιρό ;

Την Σαλαμίνα την είχε στην κατοχή της η Αθήνα. Μάλιστα ήταν ένα στρατηγικό νησί, γιατί όποιος κατείχε την Σαλαμίνα κατείχε και την κυριαρχία της θάλασσας.

Απέναντι από την Σαλαμίνα ήταν τα Μέγαρα. Οι Μεγαρείς που εποφθαλμιούσαν και εκείνοι την κυριαρχία στη θάλασσα, έκαναν ξαφνική επίθεση, κυρίευσαν το νησί και έδιωξαν τους Αθηναίους. Οι Αθηναίοι προσπάθησαν να ξαναπάρουν το νησί στην κατοχή τους, αλλά έπαθαν τέτοια πανωλεθρία και είχαν τόσο πολλά θύματα, που αποφάσισαν να μην ξανά ασχοληθούν.

Ψήφισαν μάλιστα ένα νόμο, με τον οποίο, όποιος έστω και ανέφερε τη λέξη Σαλαμίνα θα καταδικαζόταν σε θάνατο

Ωστόσο μόνο τρελός δεν ήταν ο Σόλωνας. Είπε τόσα πολλά στο βήμα και με τέτοια ορμή και γεναιότητα, που τελικά, συνεπήρε τους Αθηναίους που άρχισαν να φωνάζουν, «όλοι στα όπλα!» «όλοι στη Σαλαμίνα»

olon_in_Vatican_Museums

Οι Αθηναίοι κατανίκησαν τους Μεγαρείς και πήραν πάλι την Αθήνα πίσω.

Η κατάσταση στην Αθήνα ωστόσο πήγαινε από το κακό στο χειρότερο. Οι φτωχές τάξεις των Αθηναίων δεν μπορούσαν να υποφέρουν άλλο την καταπίεση και τις αδικίες των ευγενών.  Στην ατμόσφαιρα λοιπόν ήταν διάχυτο μπαρούτι ότι θα γινόταν επανάσταση.

Ένας από τους λόγους της λαϊκής δυσφορίας ήταν και η πίστη ότι η αιτία των δεινών τους ήταν οι Αλκμεωνίδες που με την ιεροσυλία τους είχαν εξοργίσει τους θεούς, και τώρα τιμωρούνταν οι κάτοικοι των Αθηνών. Το «Κυλώνειο άγος» δεν έλεγε να ξεχαστεί από τους Αθηναίους.

Τότε λοιπόν θυμήθηκαν τον Σόλωνα και ανέτρεξαν σε αυτόν. Οι φτωχοί τον αγαπούσαν γιατί ήταν δίκαιος, μετριοπαθής, τίμιος, και πατριώτης. Του έδωσαν λοιπόν την ελευθερία να θεσπίσει καινούργιους νόμους. Αλλά και οι ευγενείς τον στήριζαν καθώς ανήκε στη δική τους παράταξη, και έβλεπαν και εκείνοι τα δεινά που ολοένα αντιμετώπιζε η πόλη τους.

Ο Σόλωνας λοιπόν για την εποχή έκανε πλήρως επαναστατικούς νόμους και αυτό δοξάστηκε το όνομά του ανά τους αιώνες, για το νομοθετικό, ριζοσπαστικό του έργο.

Πρώτον, απήλλαξε την Αθήνα από το «Κυλώνειο άγος» θεσπίζοντας μάλιστα έναν νόμο που εξόριζε για πάντα την οικογένεια των Αλκμεωνιδών.

Solon,_the_wise_lawgiver_of_Athen

Οι ριζοσπαστικοί νόμοι του Σόλωνα 

Ο πιο επαναστατικός του νόμος ωστόσο ήταν η γνωστή Σεισάχθεια. Δηλαδή απήλλαξε τους φτωχούς αγρότες από τα χρέη τους, τους έδωσε τα κτήματα που τους είχαν πάρει οι ευγενείς, και ελευθέρωσε όλους εκείνους που είχαν αναγκαστεί να γίνουν δούλοι.

Ο δεύτερος σπουδαίος νόμος ήταν ο χωρισμός των Αθηναίων σε τέσσερις οικονομικές τάξεις, ώστε να πληρώνουν ανάλογους φόρους.  Στην α τάξη ήταν οι πεντακοσιομέδιμνοι, στην β τάξη οι τριακοσιομέδιμνοι, κ.ο.κ

Μέδιμνος ήταν το μέτρο χωρητικότητας, σε δημητριακά, λάδι ή κρασί.

Με τον τρίτο σπουδαίο νόμο, έδινε πολιτικά δικαιώματα σε όλους. Τώρα οι Αθηναίοι θα μπορούσαν να ασκούν το περίφημο «εκλέγειν» και «εκλέγεσθαι», με έναν μόνο περιορισμό. Οι εννέα άρχοντες και οι ταμίες της πόλης, θα εκλέγονταν από την πρώτη τάξη, των πεντακοσιομέδιμνων.

Με άλλο νόμο θέσπισε την βουλή των τετρακοσίων. Η κάθε μια από τις 4 φυλές των Αθηνών, θα έστελνε στη Βουλή 100 βουλευτές. Οι βουλευτές πήραν αρκετά από τα δικαιώματα των Αρεοπαγιτών.

Areopagus_from_the_Acropolis

Χώρισε ακόμα την Αθήνα, σε 48 τμήματα, τα οποία ονόμασε ναυκραρίες. Κάθε ναυκραρία είχε την υποχρέωση να κατασκευάζει ένα πολεμικό πλοίο και να το συντηρεί.

Έτσι έβαλε τα θεμέλια για να γίνει η Αθήνα μια μεγάλη ναυτική δύναμη. Οι νόμοι για να τους διαβάσουν όλοι οι Αθηναίοι γράφτηκαν πάνω σε λευκούς ξύλινους πίνακες που περιστρέφονταν, τα λευκώματα, τα οποία μάλιστα, τοποθετήθηκαν στο πρυτανείο, που ήταν δημόσιο κτίριο στην Αγορά, κτισμένο από τον Θησέα. Εκεί βρίσκονταν τα αρχεία της πόλης και η ιερή άσβεστη φλόγα.

Αφού θέσπισε τους νόμους, ο Σόλωνας έφυγε

Αυτό το έκανε ο μεγάλος νομοθέτης, που έφυγε για 10 χρόνια μακριά από την Αθήνα, γιατί ήταν σίγουρος πως θα άρχιζαν να γκρινιάζουν οι Αθηναίοι. Ήξερε ότι ποτέ και πουθενά, και ιδιαίτερα οι Αθηναίοι δεν έμεναν όλοι ικανοποιημένοι από τους νόμους.

Και πράγματι, οι πλούσιοι πίστευαν ότι είχαν αδικηθεί τα συμφέροντά τους, και οι φτωχοί ότι δεν είχαν ευεργετηθεί όσο θα ήθελαν.

Το αποτέλεσμα ήταν να επέλθει ακυβερνησία, αφού δύο φορές στην δεκαετία που ακολούθησε δεν ψήφισαν επώνυμο άρχοντα και αιτία ήταν οι καυγάδες που ξέσπασαν μεταξύ τους.

Τρία πολιτικά κόμματα άρχισαν να δημιουργούνται σιγά – σιγά.

Το πρώτο ήταν οι Πεδιείς με αρχηγό τον Λυκούργο, το αποτελούσαν οι κτηματίες των πεδινών και πλούσιων περιοχών της Αθήνας.

Το  δεύτερο ήταν οι Παράλιοι που συμπαθούσαν τους Αλκμεωνίδες, και είχαν κτήματα στα παράλια της Αττικής ή ήταν έμποροι και ναυτικοί.

Και το τρίτο ήταν αγρότες των φτωχών περιοχών με αρχηγό τον Πεισίστρατο από τη Βραυβρώνα και ονομάζονταν Διάκριοι ή Υπεράκριοι.

Και η κατάσταση στην Αθήνα άρχισε πάλι να χειροτερεύει, μιας και οι νόμοι που με τόσοι ανακούφιση δέχθηκαν αρχικά, δεν κατάφεραν να λύσουν τα προβλήματά τους..

Από το βιβλίο Αθήνα της Δημοκρατίας εκδόσεις Πότη Στρατικη

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Εισάγετε το σχόλειό σας
Παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

FOLLOW US ON SOCIALS

5,500ΥποστηρικτέςΚάντε Like
7,000ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
3,000ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
- Advertisement -spot_img

Latest Articles